قوانین کلی درباره فسخ قرارداد کار و اخراج در آلمان
در آلمان، قوانین کار به شدت از حقوق کارکنان حمایت می‌کنند و کارفرما نمی‌تواند به سادگی قرارداد کار را فسخ کند. قوانین مربوط به اخراج (Kündigung) و تعدیل نیرو (Entlassung) به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: دوره آزمایشی و پس از دوره آزمایشی.
۱. فسخ قرارداد در دوره آزمایشی (Probezeit)
✅ دوره آزمایشی معمولاً ۶ ماه است، اما مدت آن در قرارداد مشخص می‌شود.
✅ در این دوره، کارفرما و کارمند می‌توانند با اطلاع ۲ هفته‌ای قرارداد را فسخ کنند.
✅ نیازی به ارائه دلیل خاصی برای اخراج نیست، مگر در موارد تبعیض‌آمیز (مانند بارداری یا ناتوانی جسمی)
✅ کارکنان در این دوره تحت حمایت قانون حفاظت از اخراج (KSchG) نیستند.
۲. فسخ قرارداد پس از دوره آزمایشی
بعد از ۶ ماه، قوانین سختگیرانه‌تری اجرا می‌شوند. اگر شرکت بیش از ۱۰ کارمند داشته باشد، قانون حفاظت از اخراج (KSchG) اعمال می‌شود و اخراج باید دلایل موجه اجتماعی داشته باشد:
✔ دلایل اقتصادی: مثلاً کاهش بودجه، تعطیلی بخش‌ها یا تغییرات ساختاری در شرکت.
✔ دلایل شخصی: مثلاً بیماری طولانی‌مدت که مانع کار شود.
✔ دلایل رفتاری: مثل نقض قوانین شرکت یا عدم رعایت استانداردهای کاری (که معمولاً نیاز به اخطار قبلی دارد).
✅ مدت اطلاع قبلی بستگی به سابقه کار دارد و از ۴ هفته تا ۷ ماه متغیر است.
✅ کارفرما در حالت عادی مجبور به پرداخت حق سنوات (Abfindung) نیست، مگر در موارد خاص مثل اخراج‌های گروهی.
۳. اخراج فوری (Fristlose Kündigung)
در صورتی که کارمند تخلف جدی داشته باشد (مثل سرقت، خشونت، رشوه)، کارفرما می‌تواند بدون اطلاع قبلی او را اخراج کند. البته این کار باید ظرف ۲ هفته از کشف تخلف انجام شود.
۴. حمایت ویژه از برخی کارکنان
برخی گروه‌ها حفاظت ویژه در برابر اخراج دارند و کارفرما فقط با مجوز مقامات دولتی می‌تواند آن‌ها را اخراج کند:
✔ زنان باردار و والدینی که در مرخصی زایمان هستند
✔ افراد دارای معلولیت
✔ اعضای شورای کار (Betriebsrat)
۵. اعتراض به اخراج و دریافت بیمه بیکاری
اگر کارمند فکر کند اخراج او ناعادلانه است، می‌تواند:
✅ ظرف ۳ هفته در دادگاه کار شکایت کند.
✅ با کارفرما مذاکره کند تا حق سنوات دریافت کند.
✅ برای دریافت بیمه بیکاری (Arbeitslosengeld I) ثبت‌نام کند.
📌 برای دریافت بیمه بیکاری:
✔ باید حداقل ۱۲ ماه در ۲ سال گذشته کار کرده باشد.
✔ حداکثر تا ۱۲ ماه (و برای افراد مسن‌تر تا ۲۴ ماه) پرداخت می‌شود.
✔ ۶۰٪ از آخرین حقوق (یا ۶۷٪ برای افراد دارای فرزند) پرداخت خواهد شد.
۶. تأثیر اخراج بر اجازه اقامت
اگر فرد دارای اقامت کاری موقت باشد، باید اداره مهاجرت را مطلع کند و معمولاً ۳ تا ۶ ماه فرصت دارد تا کار جدید پیدا کند. اما اگر اقامت دائم
(Niederlassungserlaubnis)
داشته باشد، اخراج تأثیری روی وضعیت اقامت او ندارد.
جمع‌بندی
📌 کارفرما نمی‌تواند بدون دلیل و بدون رعایت مراحل قانونی کارمندی را اخراج کند.
📌 قبل از صحبت با وکیل به هیچ‌وجه چیزی با کارفرما امضا نکنید والا حقوق قانونی خود از جمله حقوق بیکاری را از دست می دهید.
📌 اگر فکر می‌کنید اخراج شما ناعادلانه بوده، بهتر است با یک وکیل مشورت کنید.
📌 ثبت‌نام در اداره کار و دریافت بیمه بیکاری از حقوق شماست، پس سریع اقدام کنید!